woensdag 27 juni 2018

Freetown

'Tenki pa' zegt de bestuurder. 'Tenki pa' zegt ook de vrouw naast me. Naast ons op het trottoir staat een man van middelbare leeftijd. Aan de grootte van zijn buik is te zien dat hij van goede afkomst is. Hij knikt naar ons. Ik zit in een kee-kee in Freetown. Dat is een klein open gemotoriseerd karretje, in Azie bekend als tuktuk. Hier heten ze dus kee kee's en de laatste keer dat ik hier was, waren ze er nog niet. Zodra ik ben ingestapt, bedenk ik: dit doe ik niet nog een keer als het donker is. De bestuurder lijkt haast te hebben en rijdt hard. Samen met twee andere vrouwen zit ik ingeklemd op een bankje. Zij kletsen voluit, ik houd me vast en kijk met de bestuurder mee waar we naar toe zoeven. Net als altijd is het druk bij die ene rotonde. Onze bestuurder heeft geen zin om achteraan te sluiten in de file en rijdt over de linkerbaan. Opnieuw denk ik: ik doe dit niet nog een keer. Gelukkig manoeuvreert de bestuurder ons halverwege tussen de andere auto's terug op de rechter baan. 

De vrouw naast me begint uit te leggen waar ze het over hebben. Ik zeg: ja, ik volg het, jullie hebben het over de politieman die ons heeft gezien en nu onze kant opkomt. Mijn begrip van Krio maakt me direct vrienden met de vrouw. Ze heet Susu en ze werkt in de keuken in de bar waar ik net voetbal heb gekeken. Nigeria tegen ArgentiniĆ«. Alsof het nationale team van Sierra Leone zelf de finale van de wereldkampioenschappen moest spelen. Het dak ging er bijna af voor hun Afrikaanse broeders. Susu vertelt dat ze een dochter heeft in Duitsland. Ik bedenk dat ze daar studeert en vraag wanneer haar dochter voor het laatst in Freetown is geweest. Maar nee de dochter van Susu is geadopteerd door haar nieuwe moeder en is nooit meer in Sierra Leone geweest. Ik weet even niet wat ik moet zeggen. Susu hoopt me nog een keer in de bar te zien, en stapt vrolijk uit en verdwijnt in de massa. 

Het leven in Freetown doet mij altijd denken aan de puzzels die mama maakt met kerstmis. Een puzzel van 1000 stukjes met poppetjes die van alles en nog wat doen. Elke keer als je naar de puzzel kijkt, zie je weer iets anders, en vaak iets wat niet helemaal in het plaatje past. Zo ook in deze stad. Het verkeer krioelt er als een mierenhoop doorheen - schijnbaar chaotisch, maar de oplettende kijker ziet dat er toch een patroon is. 
De politie-agent komt inderdaad aangelopen. Hij is jong, maar zonder aarzeling vraagt 'ie de bestuurder zijn karretje aan de kant te zetten want zijn rijgedrag was niet volgens de regels. Vanaf het trottoir wenkt de man van middelbare leeftijd de agent naar hem toe te komen. Ik kan hun gesprek niet horen, maar al snel vindt de agent het goed zo. 'Tenki pa' wordt er dus meerdere keren tegen de onbekende helper gezegd vanuit ons kee-kee karretje. De autoriteit van de leeftijd weegt hier nog steeds zwaarder dan die van de handhaving van de wet.